sübliminal
SÜBLİMİNAL NEDİR?Bilinçaltını etkilemeyi amaçlayan reklamlara (mesajlara) subliminal reklam adı verilir. Genel olarak “bilinçaltına yönelik mesajlar/ reklamlar” olarak ifade edebiliriz. Bu tip mesajlar üç şekilde uygulanır:
1-Reklam afişleri, logoları ve benzeri nitelikteki görsel malzemenin içine saklanmış şekil, kelime ve rakamlar yoluyla
2-Gözle algılanamayacak kadar kısa süreyle ve sık patlayan flaşlar şeklinde sinema ya da televizyon görüntüsü yoluyla
3-İşitsel yollarla
(bkz)
SAAT REKLAMLARI
Saat reklamlarında ya da herhangi bir reklamın bir karesinde yer alan bir saatte, saatin hep "onu on geçe"yi göstermesi de bir subliminal öğedir. bilinç altına kazınılan "tik" işareti (10:10 tik işaretini simgeler) o ürünün uygunluğunu, olumluluğunu izleyene kabul ettirir. hemen hemen tüm saat reklamlarında zaman hep aynıdır.
http://www.swatch.com/tr/watches/saltandsalsa.html
http://www.seikowatches.com/products/index.asp
http://www.tagheuer.com/...women-collection/index.lbl
http://www.omegawatches.com/index.php?id=129
http://www.orolus.com/burberry.shtml
Tik İşareti nike firmasının logosunda kullandığı onaylama işaretidir v gibi olan işaret.
(bkz)
BELGESEL
Can dündar, tayyip erdoğan belgeselinde ak parti amblemini subliminal mesaj olarak kullanmış ve halkın bilinçaltına siyasi mesaj göndermiştir.
http://www.bildirgec.org/...ar-belgeselinde-gizli-akp
(bkz)
KARGO
Dünyaca ünlü FEDEX firmasının logosunda da buna rastlanır ilk bakışta fark edemediğimiz e ve x arasındaki ok işaretidir.Bunun nedeni bilinç altınızda 'kargonuz hızlı teslim edilir' hissi uyandırmaktır.
PİM ÇEK BOMBA AT
Askerlik görevini yapmışlar ve yapacak olanlar bunu bilir.Askerler koşarkan pim çek bomba at diye bağırırlar.(En son Nefes:Vatan Sağolsun filminde gördük) Bunun temel nedeni askerin bilinç altına yerleştirerek hata yapmasını önlemektir.Önceden bir çok asker sadece pimi çektiği için hayatını kaybetmiştir.1960 yıllarında soğuk savaş döneminde CIA uzmanlarınca uzun araştırmalar sonucu bulunmuş ve Türk Ordusu'nda da uygulanmaya başlanmıştır.
Ayrıca bunlarada bakınız:
http://fotogaleri.hurriyet.com.tr/GaleriDetay.aspx?P=1&cid=22940&rid=2
http://www.slightlywarped.com/crapfactory/subliminal/
http://video.milliyet.com.tr/default.asp?kanal=3&id=3470&tarih=2007/01/30&get=31.01.2007 (17.SANİYESİNE DİKKAT EDİN)
En ilginç örneklerden biri Kuzuların sessizliği filminin afişidir. Film afişinde hem ölüm hem de doğum (ve bununla bağlantılı cinsellik) arketipleri görsel olarak birlikte işlenmiştir. Afişte yer alan kelebek figüründeki iskelet kafasına bu iskelet kafasının içindeki 7 çıplak kadın resmine dikkat edin.
Ve pes dedirtecek bir benzerlik Philippe Halsman'ın fotoğrafıyla Salvador Dali ve yedi çıplak kadın (1951)
Biraz daha eskiye gidelim, aşağıda, İngiltere'de sarı sayfalardan bir reklam: Laid By The Best.. Resim gayet masum, ama resmi ters çevirdiğiniz takdirde pek de öyle olmadığı açık. Bu resim, bilinçaltına yönelik (sublimal) reklamlar açısından ikna edici en eski örneklerden biri olarak kabul ediliyor. Ama bu örneğin sublimal reklamlardan ziyade resmi çizen kişinin ilginç espiri anlayışını yansıttığını düşünmek de muhtemel.
Bir ilginç örnek de Coca Cola'dan. Avustralya'daki reklam kampanyasında duvarları süsleyen afişten ilginç bir ayrıntı. Reklama dikkatli bakan kimseler Cola şişesinin yanındaki buz küplerinden birinin içinde yer alan figüre dikkat etmişler. Tabii resmi çizen kişi işten çıkarılmış ve hakkında dava açılmış, kampanyada kullanılan tüm afiş ve posterler toplatılmış. Belli ki yine çizen kişinin espiri anlayışı, ama Coca Cola firması tarafından bu şekilde lanse edilmiş de olabilir.
Eh Coca Cola yapar da Pepsi boş durur mu? Aşağıdaki resim Pepsi'nin 1990 kampanyasından bir görüntü. Teneke kutunun üzerinde neon ışıklarını temsil eden çizgiler var.
Bu haliyle herhangi bir sorun yok, fakat biliyoruz ki bu tip kutu içecekler üstüste dizilerek alışveriş merkezlerinde sergilenir. Birileri bu üst üste konmuş kutularda bir şeyler görmüş: Neon ışıkları üst üste gelince belirgin bir S-E-X yazısı ortaya çıkıyor. (Pepsi'nin P harfinin solunda S harfi, P'nin ayak kısmında E harfi ve alttaki kutunun hemen üst kısmında X harfi) Bu durum elbette bir tesadüf neticesinde de ortaya çıkmış olabilir. Ama her ne şekilde olursa olsun o dönem bütün dikkatleri Pepsi üzerine yoğunlaştırmıştır.
En tanınmış örneklerden biri de Camel sigara amblemidir. Marka ve amblemin 1913'deki kampanyaya kadar uzandığını biliyoruz, eğer bilinçaltına yönelik reklam uygulaması bir gerçekse bu yöntemin yaklaşık 100 yıllık bir geçmişi olduğunu düşünebiliriz.
Aslında burada bir arketip kullanılmışsa bu cinsellikten öte kültüre ve dine dayalı mitolojik bir nitelik taşıyor da olabilir. Bence bu ihtimal daha kuvvetli
Bir iddiaya göre de deve resminin arka kısmında gizli bir S-E-X yazısının yer aldığıdır. Bu tabii biraz da neyi görmek istediğimize bağlı olabilir.
Bir diğer iddia da Camel şirketinin 1990'ların başında yürüttüğü Camel'ın "Smooth Character" kampanyasına ilişkindir. Bu kampanya da şekilden şekile giren meşhur deve figürünün cinsellik temasını işlediği bir hayli tartışılmış o dönemde.
Tabii birileri de bunu fırsat bilmiş ve içerdiği iddia edilen cinsel unsuru alaycı bir şekilde resmetmiş
Ama şu bir gerçek ki, ne şekilde ve nasıl olursa olsun deve sembolü bu sigara markası ile özdeşleşmiştir. Hatta bu konudan sıkıntı duyanlardan biri de 1964 yılında kurulmuş döneminin ve tarzının çok iyi bir İngiliz grubu olan Camel'dır. Bu müzik grubu açılış sayfasında büyük harflerle "biz bir sigara şirketi değiliz" ibaresini koymak zorunda kalmıştır. Aslında bu gruptan burada bahsetmemin bir sebebi de Camel grubunun kuruluşunda kendilerini Camel şirketinin desteklediği ve gizli bir sponsorluk yaptığı söylentileri vardır. Zira grubun ismi gibi sembolü de sigara şirketinin deve sembolü ile benzerlik arzeder. 1974 albüm kapakları ise sigara paketinin aynısıdır. Kimbilir gerçekten de gizli bir sponsorluk vardır.
Pek çok ünlü marka ürün afişlerinde ve resimlerin cinsel organ temasının işlemiştir. Bunlardan biri de yine meşhur bir sigara markası olan Benson & Hedges'dir.
Heinz markası ürünlere ilişkin iki farklı logo da aşağıda yer almaktadır.
Aynı durum bu sefer İçki reklamlarında..Bir şişenin bu şekilde tutulduğunu hiç görmedim
McDonalds
Marlboro
Ve çok ilginç bir reklam daha.. Gerçi bu çok da bilinçaltına yönelik bir reklam değil, çok ötesine geçmiş
Bu iç çamaşırı reklamında ise işin cılkı çıkmış
Şimdi de sırada Starbucks markası var.. meşhur kahve satıcısı.
Amblemine dikkatle bakılacak olursa bir deniz kızı görülüyor. Sağında ve solunda iki şey var eliyle tuttuğu. Nedir acaba? Sakın bu meşhur mitolojik deniz kızı marmeid olmasın?
Eliyle iki kenara ayırdığı sanki balıklar! ama Starbucks'ın eski logosuna göz atıyoruz ve görüyoruz ki aslında kendi bacaklarını tutmuş!
Yukarıdaki resimler soldan sağa doğru Starbucks'ın yeniden eskiye doğru logolorıdır. Görünen o ki, Starbucks da hem cinsel hem de mitolojik arketipe giren mesajları kullanmış logolarında.Aşağıdaki Honeybaked et ürünlerinin etleri de dudak motifi sergiliyor sanki..
Eğer yukarıdaki örneklerde kullanılan sembollere ilişkin iddialar doğruysa ve insanlar bir paranoya ile bu kadar meşgul olmadıysa, aşağıdaki (sanıyorum) Colgate reklamı bunların yanında çok masum kalıyor, artık bu tip reklamlara (aşağıdaki diş macunu reklamını kastediyorum) estetik gözüyle bile bakmaya başladığımı söyleyebilirim.
En ilginç olanlarından biri de aşağıdaki Lynx reklamı. Ne beklerken ne görüyor insanlar.
Bilinçaltına yönelik reklamlar değişik şekillerde yapılabilir.
Aşağıda yer alan resimler ise bu tür reklamlara yönelik bir kara mizahtır. Ama gerçek bir reklamdır. Club 18-30 tatil köyü reklamı olarak hazırlanmıştır. İnsanlar deniz kıyısında, havuz başında ve gece klübünde eğleniyorlar. Acaba gerçekten göründüğü kadar masum resimler mi?Resimlerin ilki ve sonuncusu özel ayarlanmış olmakla beraber ikinci resim gerçek bir enstantanedir. Acı olan ise ikinci resimle 2002 yılında Cannes'da ödül kazanmıştır yapımcı firma.
Aşağıdaki çay reklamında da bir gariplik var sanırım. Ne yazık ki çizgi kahramanlar kullanılmış.
***
Buraya bir çizgi çektim zira bundan sonrakiler maalesef çocuklara yönelik film, mecmua ve materyallerde yapılanlar. Yukarıdakilerin bazıları sık karşılaştığımız, bazıları ise çok yadırgadığımız türden reklamlar. Fakat aşağıdakiler son derece üzücü.
Disneyland filmlerinden Aslan Kral ve ondan bir sahne.. Gökteki yıldızlar S-E-X kelimelerinden oluşuyor.
Bu seferde 1977 tarihli Star Wars çocuk oyun kartları
Yukarıdaki gibi değil de aşağıdaki gibi olması gerekirdi. Aşağıdaki sonradan düzeltilmiş şeklidir.
Yine Disney yapımı: Küçük Deniz Kızı Mermaid.
The Rescuers adlı çizgi filmden alınan bu sahnelere lütfen dikkat, bu bir çocuk filmi!
Diğer Disney çizgi filminden sahneler
Çizgi filmler çocuk gelişiminde eğitici etkiye sahip olmalılar diye öğrendik. Aşağıdaki resim acaba çocuklara ne öğretiyor?
Ve Disney filmlerinden son sahne
********Bu yazıya blogda yer verip vermeme konusunda epey tereddütlerim oldu. Eğer bu konuda abartılı olduysam hepinizden özür dilerim.
Bu sistemin işleyiş mantığını çok iyi sergileyen şu son resimle bu yazıya son veriyorum
eğer göremediyseniz biraz daha dikkatli bakın, resme saklanmış bir yazı göreceksiniz.
Bu konuda yazılacak bir hayli husus olduğunu düşünüyorum; eğer ilgi görürse bu konudaki tesbitlere devam edeceğim.